“سواد رسانهای” (Media Literacy) در یک تعریف بسیار کلی عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن میتوان انواع رسانهها و انواع تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.
این درک به چه کاری میآید؟ به زبان ساده، سواد رسانهای مثل یک رژیم غذایی است که هوشمندانه مراقب است که چه موادی مناسب هستند و چه موادی مضر؛ چه چیزی را باید مصرف کرد و چه چیزی را نه و یا اینکه میزان مصرف هر ماده بر چه مبنایی باید استوار باشد. سواد رسانهای میتواند به مخاطبان رسانهها بیاموزد که از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانهای وارد شوند که در نهایت به نفع خود آنان باشد. به دیگر سخن، سواد رسانهای کمک میکند تا از سفرهی رسانهها به گونهای هوشمندانه و مفید بهرهمند شویم.به زبان ساده:
به منظور اینکه به درک صحیح مفهوم سواد رسانه پی ببرید این عبارت را از هم جدا کنیم و همانطور که می دانید از دو عبارت سواد و رسانه تشکیل شده است، برگردیم به روز های اول مدرسه زمانی که می خواستیم خواندن و نوشتن را یاد بگیریم ابتدا معلم حروف الفبا را یاد می داد تا نسبت به شکل حروف، صدای آن ها و نحوه نوشتن آن ها دانش پیدا کنیم و سپس کنار هم گذاشتن حروف و خواندن و هجی کردن کلمات را یاد می گرفتیم و بعد از مدتی «کاربرد» کلمات در ساختن جملهها و خواندن و نوشتن متون مختلف را آموختیم و بدین ترتیب «باسواد شدیم» مجموعهای از دانشها در کنار مهارتها به اضافه کاربردها در کنار هم، ما را با سواد کرد. رسانه نیز وسیله ای می باشد که فرستنده می تواند پیام خود را به گیرنده منتقل کند که با مرور زمان ابزار های ارتباطی گسترش پیدا کرد که در واقع با آمدن رسانه های چاپی و الکترونیکی رسانه های جمعی شکل گرفت مهم ترین تفاوت رسانه های امروزی این است که می توانند پیام خود را با سرعت زیاد به طیف وسیعی از مخاطبان برسانند. بنابراین همانطور که یادگیری خواندن و نوشتن به ما کمک می کند تا بتوانیم معنای جملات ساده و پیچیده را بفهمیم، سواد رسانه هم اینگونه است که با یادگیری آن می توانیم انواع رسانهها و تولیدات رسانهای را درک، تفسیر و تحلیل کنیم هر رسانه دارای نشانه های خاصی است که شناختن این نشانه ها می توان نقش مهمی در با سواد شدن ما داشته باشند.
به عبارت دیگر می توان سواد رسانه را اینگونه تعریف کرد که هوشیاری مخاطب در ارتباط با رسانه ها و آگاهی از اینکه پیام با چه اهداف و موقعیت ارائه می شود تا بتوان تفسیر درستی از برنامه های مختلف رسانه ارائه کنند افراد، با سواد رسانه می توانند پیام های پیچیده موجود در محتوای تلویزیون، رادیو، روزنامهها، مجلات، کتابها، بیلبوردهای تبلیغاتی، اینترنت و سایر رسانههای مستقل کشف کند. بنابراین سواد خواندن و نوشتن در کنار سواد ارتباطی، سواد عاطفی، سواد رایانهای، سواد مالی و البته سواد رسانهای شش معیار امروزی یونسکو برای باسواد تلقیشدن در عصر حاضر به شمار می رود.
این درک به چه کاری میآید؟ به زبان ساده، سواد رسانهای مثل یک رژیم غذایی است که هوشمندانه مراقب است که چه موادی مناسب هستند و چه موادی مضر؛ چه چیزی را باید مصرف کرد و چه چیزی را نه و یا اینکه میزان مصرف هر ماده بر چه مبنایی باید استوار باشد. سواد رسانهای میتواند به مخاطبان رسانهها بیاموزد که از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانهای وارد شوند که در نهایت به نفع خود آنان باشد. به دیگر سخن، سواد رسانهای کمک میکند تا از سفرهی رسانهها به گونهای هوشمندانه و مفید بهرهمند شویم.به زبان ساده:
به منظور اینکه به درک صحیح مفهوم سواد رسانه پی ببرید این عبارت را از هم جدا کنیم و همانطور که می دانید از دو عبارت سواد و رسانه تشکیل شده است، برگردیم به روز های اول مدرسه زمانی که می خواستیم خواندن و نوشتن را یاد بگیریم ابتدا معلم حروف الفبا را یاد می داد تا نسبت به شکل حروف، صدای آن ها و نحوه نوشتن آن ها دانش پیدا کنیم و سپس کنار هم گذاشتن حروف و خواندن و هجی کردن کلمات را یاد می گرفتیم و بعد از مدتی «کاربرد» کلمات در ساختن جملهها و خواندن و نوشتن متون مختلف را آموختیم و بدین ترتیب «باسواد شدیم» مجموعهای از دانشها در کنار مهارتها به اضافه کاربردها در کنار هم، ما را با سواد کرد. رسانه نیز وسیله ای می باشد که فرستنده می تواند پیام خود را به گیرنده منتقل کند که با مرور زمان ابزار های ارتباطی گسترش پیدا کرد که در واقع با آمدن رسانه های چاپی و الکترونیکی رسانه های جمعی شکل گرفت مهم ترین تفاوت رسانه های امروزی این است که می توانند پیام خود را با سرعت زیاد به طیف وسیعی از مخاطبان برسانند. بنابراین همانطور که یادگیری خواندن و نوشتن به ما کمک می کند تا بتوانیم معنای جملات ساده و پیچیده را بفهمیم، سواد رسانه هم اینگونه است که با یادگیری آن می توانیم انواع رسانهها و تولیدات رسانهای را درک، تفسیر و تحلیل کنیم هر رسانه دارای نشانه های خاصی است که شناختن این نشانه ها می توان نقش مهمی در با سواد شدن ما داشته باشند.
به عبارت دیگر می توان سواد رسانه را اینگونه تعریف کرد که هوشیاری مخاطب در ارتباط با رسانه ها و آگاهی از اینکه پیام با چه اهداف و موقعیت ارائه می شود تا بتوان تفسیر درستی از برنامه های مختلف رسانه ارائه کنند افراد، با سواد رسانه می توانند پیام های پیچیده موجود در محتوای تلویزیون، رادیو، روزنامهها، مجلات، کتابها، بیلبوردهای تبلیغاتی، اینترنت و سایر رسانههای مستقل کشف کند. بنابراین سواد خواندن و نوشتن در کنار سواد ارتباطی، سواد عاطفی، سواد رایانهای، سواد مالی و البته سواد رسانهای شش معیار امروزی یونسکو برای باسواد تلقیشدن در عصر حاضر به شمار می رود.
منبع : دکتر یونس شکرخواه
بدون دیدگاه