هر جنگ حداقل در دو زمینه رخ می‌دهد: «میدان نبرد و اذهان عمومی مردم» در هر دو جبهه فرماندهانی که قادر به بهره‌گیری از ابزار کنترل و مدیریت انگاره‌های ذهنی باشند، می‌توانند دشمن را بفریبند و نیروهای خودی را در جبهه دفاع از اهداف خود سازماندهی کنند. جنگ میان رسانه‌ها همیشگی است. این جنگ از زمان روزنامه‌های زرد بریتانیایی در سال‌های 1890 که مدام یکدیگر را بر سر موضوعاتی عجیب و غریب و حتی خاله‌زنکی نقد می‌کردند، وجود داشت.
دیلی تلگراف در سال 1895 نوشت: «خبر طلاق لرد نورتکلیف که آن روزنامه دروغگو با اسم مسخره دیلی تلگراف نوشته کاملا دروغ است. لرد نورتکلیف تنها اختلاف جزئی با همسرش دارد که شرح درست آن را اینجا می‌خواهید.»
اما در دوران حرفه‌ای این جنگ بیشتر از نوع سرد است. کمتر پیش می‌آید که معروف‌ترین رسانه‌های جهان یکدیگر را خطاب کنند و مستقیما وارد جنگ لفظی و گرم شوند. رسانه‌ها بنا بر رعایت اخلاق حرفه‌ای هم که شده، ترجیح می‌دهند در اذهان عمومی مردم رقابت کنند نه اینکه میدان نبرد یکدیگر باشند. اما با این‌حال، باز هم پیش می‌آید که به صورت رودررو از خجالت هم در بیایند، خبرهای دروغ و اشتباهات یکدیگر را فاش کنند و بر سر یکدیگر بکوبند. سالیان اخیر و با ورود رسانه‌های اجتماعی راه برای چنین دعواهایی بازتر شده است.
یک روز دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با حمله به نیویورک تایمز کار آنها را «دستور کار بیمار» خواند. ترامپ معتقد بود یکی از گزارش‌های این روزنامه تلاش‌های آمریکا را برای کشتن ابوبکر البغدادی، رهبر گروه تروریستی داعش، ناکام گذاشت. ترامپ در یک پیام توئیتری دراین‌باره نوشت: «نیویورک تایمز شکست خورده، تلاش آمریکا برای کشتن تحت تعقیب‌ترین تروریست جهان، ابوبکر البغدادی را بی‌ثمر گذاشت.»
این اقدام ترامپ دفاعی بود از رسانه محبوبش فاکس نیوز. فاکس‌نیوز مصاحبه‌ای از ژنرال «تونی توماس» منتشر کرد. در آن مصاحبه رئیس فرماندهی عملیات ویژه نظامی آمریکا گفت که نیروهای آمریکایی پس از حمله سال 2015 میلادی که منجر به دریافت اطلاعاتی درباره داعش شد، بسیار به البغدادی نزدیک شدند.
ژنرال توماس معتقد بود که نیروهای آمریکایی اطلاعات خوبی درباره مخفیگاه‌های رهبر داعش به دست آورده بودند اما متأسفانه این اطلاعات حدود یک هفته بعد در نیویورک تایمز فاش شد. نیویورک تایمز هم فاکس‌نیوز را به دروغگویی و شایعه پراکنی مداوم درباره ابوبکر البغدادی متهم کرده است. سخنگوی نیویورک تایمز گفت که ما از کاخ سفید می‌خواهیم توضیحات واضح و مبرهنی درباره این توئیت ارائه دهد.
روس‌ها و ترامپ کاری کردند که در عرض 24ساعت دو روزنامه معروف و پرتیراژ آمریکا، نیویورک تایمز و واشنگتن پست حسابی از خجالت هم دربیایند. آدام گولدمن که سردبیر سابق هر دوی این روزنامه‌ها بود می‌گوید: «این بزرگ‌ترین جنگ رسانه‌ای تاریخ بود که به عمرم دیدم. دیگر تقریبا به حماسه‌ها پهلو می‌زند.»
ماجرا بر سر ترامپ و روابطش با روسیه آغاز شد و به تعداد افرادی که در سخنرانی‌های ترامپ شرکت می‌کردند، کشیده شد. دو طرف مدام در توئیتر رسمی، یکدیگر را تگ کردند و به هم تکه انداختند. این جنگ طولانی مدت از سال 2015 تا همین اواخر ادامه پیدا کرد. عجیب بودن این دعوا بیشتر بر سر این بود که هر دو طرف موضعی ضد ترامپ داشتند اما هریک می‌خواستند نشان دهند که مواضع شدیدشان علیه ترامپ، درست‌تر از طرف دیگر است.
یکی از طولانی‌ترین دعواهای رسانه‌ای، به رسانه‌های دو کشور هند و پاکستان برمی‌گردد. سیاست، ورزش و سرگرمی هر صفحه‌ای را که باز کنید گوشه‌ای از این دعواها را می‌توانید پیدا کنید. نزدیک به ۷۰ سال از کشیده شدن خطی در میانه شبه‌قاره هند می‌گذرد اما مناقشات این منطقه حتی با آمدن و رفتن سیاستمداران لیبرال و محافظه‌کار و ناسیونالیست سر حل شدن ندارد.
سال 2016، نزدیک به 100 کانال خبری در پاکستان وجود داشت و در آن‌سوی مرز هندی‌ها دو برابر این رسانه‌ها را دارند. جنگ رسانه‌ای بین این دو گروه به کلیشه هر روزه این رسانه‌ها بدل شده است. این جنگ دیگر فراتر از مرزهای سیاسی و دولت‌هاست و به زندگی روزمره شهروندان دو کشور وارد شده و فرهنگ جنگ در هر دو سو وجود دارد.
هارون خلید، روزنامه‌نگار آزاد پاکستانی که در هافینگتن پست قلم می‌زند، می‌گوید: «سال 2008 را به خاطر دارم. روزنامه‌های دو کشور را ورق می‌زدم. پاکستانی نیوزپیپر، آوا، اردو اخبارات، دهلی نیوز، ایندیا تایمز و مرآتی؛ باورتان نمی‌شود در تمام صفحات این روزنامه‌ها جنگ بین دو کشور در جریان بود و مدام نام روزنامه آن طرفی برای تمسخر برده می‌شد.»
بدون دیدگاه